Unutkanlık Tedavi Edilebilir!
Normal basınçlı hidrosefali, tedavi edilebilen nadir unutkanlık nedenlerinden biridir. Ortalama yaşam süresinin uzaması, beyin dokusunu ilgilendiren hastalıklar, (alzheimer, parkinson ve diğerleri) şeker hastalığı, yüksek tansiyon ve diğer kronik hastalıkların artması nedeniyle toplumda unutkanlık ve bunama (demans) daha sık görülmeye başlanmıştır.
Yaşlanma süreci, beyin hastalıkları ve ek hastalıklara bağlı gelişen unutkanlık çoğunlukla tam tedavi edilememektedir. Normal basınçlı hidrosefali dediğimiz hastalık, az sayıdaki tedavi edilebilir unutkanlık sebeplerinden biridir.
Unutkanlık genellikle yaşlı hastalarda görülür! (60-80 Yaş)
İdiopatik denilen tipinde belirgin sebep bulunamaz. Sekonder tipinde; beyin kanaması, enfeksiyon, tümör, travma ve nadir diğer sebepler bulunur. Hidrosefalide kafa içi basınç artarken, normal basınçlı hidrosefalide genellikle basınç normaldir.
Yavaş ilerleyen unutkanlık, idrar kaçırma ve eşlik eden yürüme bozukluğu görülebilir. Bu üç durum aynı hastada olabileceği gibi bazen ikisi daha baskın olabilir. Yürüme dengesiz, küçük adımlarla olur. Hasta dönüşlerde çok zorluk çeker. Sık düşme görülebilir. Sanki ayaklarını aşağıya çeken bir şey varmış gibi, yürürken hasta ayaklarını yerden kaldırmakta zorlanır. Hastalarda unutkanlık ve idrar kaçırma da sık görülür. Tüm bu sebeplerle, hastalar genellikle toplumdan ve sosyal yaşantıdan uzaklaşır. Kısır döngü ile mevcut demans tablosu daha da kötüye gidebilir.
Bu şikayetleri olan hastaların mutlaka nöroloji veya beyin cerrahisi tarafından değerlendirilmesi gerekir. Hasta ve yakınlarıyla mevcut şikayetler ayrıntılı konuşulduktan sonra nörolojik muayene yapılır. Sonrasında unutkanlık, idrar kaçırma ve yürüme bozukluğunun olası nedenleri için başta beyin MR’ı olmak üzere, bazen omurganın MR’ı, kan tetkikleri ve bazı diğer tetkikler yapılır.
Hasta öyküsü, muayene ve tetkiklerle normal basınçlı hidrosefali düşünülen hastalarda hem tanıyı doğrulamak hem de tedaviye cevabı değerlendirmek için belden beyin omurlilik sıvısı alınır. Bazen 1 kez yeterli olabilirken bazı durumlarda birden fazla kez belden sıvı alımı tekrarlanabilir.
Çok az hasta grubunda ise bele 4-5 günlük katater takılarak bu işlem yapılabilir. Bu işlemlerin sonrasında özellikle kısa sürede yürüme ve idrar kaçırmada belirgin düzelmesi olan hastalarda şant takılması lehine karar verilir. Bu işlemle unutkanlıkta toparlama daha geç gözlenebilir. (Şant beyindeki fazla suyu cilt altından giden katater ile karına aktaran alettir).
Beyin dokusunda eşlik eden nörodejeneratif hastalıkları (alzheimer gibi) olmayan hastalarda çok daha belirgin düzelme elde edilebilir. Hastaların tekrar topluma ve sosyal yaşama adapte edilebilmesi, en azından günlük kendi ihtiyaçlarını giderebilmeleri için, uygun seçilmiş hastalarda şant iyi bir tedavi yöntemidir.